Bài 1: Sức mạnh từ lòng dân, ý Đảng

Chưa bao giờ “dòng chảy” thông tin lại cuồn cuộn, đa chiều và phức tạp như giai đoạn hiện nay. Mỗi ngày, hàng triệu tin, bài, video, hình ảnh,... lan truyền trên mạng xã hội; trong đó không ít nội dung bị bóp méo, cắt ghép, thổi phồng, thậm chí xuyên tạc nhằm tác động vào nhận thức xã hội, gây hoài nghi, chia rẽ và làm xói mòn niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Đó chính là hình thức “chiến tranh thông tin”, “chiến tranh tâm lý”, một phần trong chiến lược “diễn biến hòa bình” mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang triển khai ngày càng tinh vi. Nếu trước đây, kẻ thù dùng bom đạn để phá hủy vật chất, thì nay chúng dùng thông tin để tấn công vào lòng người, làm “mềm hóa” ý chí, “bào mòn” niềm tin - thứ vũ khí tinh thần quý giá nhất của cách mạng.

Trong quá khứ, không ít chiến dịch tung tin giả, thao túng dư luận đã cho thấy mức độ nguy hiểm của loại “vũ khí mềm” này. Từ việc xuyên tạc công tác phòng, chống tham nhũng; bóp méo các chính sách an sinh xã hội; đến kích động phản đối các dự án chậm tiến độ, bôi nhọ lãnh đạo, nói xấu chính quyền,... tất cả đều nhằm mục tiêu cuối cùng: Làm suy yếu nền tảng tư tưởng của Đảng, gây suy giảm lòng tin của Nhân dân vào chế độ và chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Ngày 25/10/2025, Lễ mở ký Công ước Hà Nội diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ở Hà Nội với sự tham gia của 2.500 đại biểu đến từ 110 quốc gia, 150 tổ chức quốc tế, khu vực và tư nhân cùng hơn 50 cơ quan nghiên cứu cho thấy các quốc gia, các tổ chức quốc tế đã chủ động tham gia, chuẩn bị nội luật hóa để bảo vệ chủ quyền, an ninh và quyền lợi của người dân trên không gian mạng. Ý nghĩa của Công ước cũng chỉ ra rằng cuộc chiến trong thời đại số không phụ thuộc vào biên giới lãnh thổ, bởi nó diễn ra âm thầm hàng ngày, hàng giờ trên từng dòng thông tin, từng tài khoản mạng xã hội. Không phải là chủ quan khi nói rằng không gian mạng ngày nay là không gian sinh tồn thứ hai của xã hội, bởi đó cũng là nơi diễn ra các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và cả tư tưởng. Chính vì vậy, mặt trận thông tin đã và đang thể hiện rõ hơn là mặt trận thứ tư - sau chính trị, kinh tế, quân sự - nơi diễn ra cuộc đấu tranh gay gắt giữa cái đúng và cái sai, giữa niềm tin và sự hoài nghi, giữa ánh sáng của sự thật và bóng tối của sự giả trá.

Đáng chú ý, hiện nay các thế lực thù địch, phản động, các hội nhóm lưu vong ở nước ngoài đang triệt để lợi dụng ưu thế khoa học - công nghệ nhằm chiếm lĩnh “mặt trận thông tin” tại Việt Nam. Chúng sử dụng mạng xã hội, các nền tảng xuyên biên giới như Facebook, YouTube, TikTok, Instagram... để tung tin giả, tạo xu hướng (trend), định hướng dư luận. Chúng kết hợp “ngòi nổ” là những sự kiện nóng trong nước - như vấn đề tinh giản gọn bộ máy, sáp nhập tỉnh thành, các vụ đại án, đất đai, môi trường, chủ quyền biển đảo, nhân quyền - để “đánh thẳng vào lòng dân”, kích động nghi ngờ, phản ứng cực đoan, hòng gây bất ổn chính trị - xã hội.

Điều đáng nói là, chiến tranh thông tin không có tuyến đầu hay hậu phương rõ rệt. Mỗi người dân, dù muốn hay không, đều đang ở trong mặt trận này: người chia sẻ, người bình luận, người tiếp nhận - tất cả đều có thể vô tình trở thành người truyền tin hoặc nạn nhân của các thông tin sai lệch.

Trước thực tế đó, vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để nhân dân - chủ thể và đối tượng của thông tin - không chỉ là người tiếp nhận, phân tích, phản hồi mà còn là người chọn lọc, sáng tạo, lan tỏa và bảo vệ thông tin đúng đắn trong tình hình mới? Câu trả lời chính là xây dựng vững chắc “thế trận thông tin nhân dân”.

“Thế trận thông tin nhân dân” là sức mạnh đoàn kết toàn dân trên mặt trận thông tin, tuyên truyền; huy động sự vào cuộc của toàn xã hội để định hướng, chia sẻ, phản bác các luồng thông tin xấu độc và lan tỏa các thông tin chính thống, các giá trị tích cực trong xã hội. Có thể lập luận rằng, nếu “thế trận quốc phòng toàn dân” là toàn dân tham gia bảo vệ Tổ quốc bằng tình yêu nước, ý chí độc lập kết hợp với sức mạnh quân sự; nếu “thế trận an ninh nhân dân” là toàn dân tham gia giữ vững trật tự, an toàn xã hội bằng sức mạnh của cộng đồng; thì “thế trận thông tin nhân dân” là bảo vệ luồng thông tin chính thống, bảo vệ chế độ, bảo vệ Đảng, đất nước và nhân dân khỏi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch bằng sức mạnh đại đoàn kết, bằng niềm tin, tri thức, nhận thức và đồng thuận xã hội. Cũng có thể nói rằng “thế trận quốc phòng toàn dân”, “thế trận an ninh nhân dân” và “thế trận thông tin nhân dân” là những thành tố trụ cột bên trong “thế trận lòng dân”, là sự kế thừa và phát triển sáng tạo của tư tưởng “lấy dân làm gốc” trong điều kiện cách mạng hiện nay.

Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” xác định vấn đề bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Cùng với đó, các chiến lược về chuyển đổi số quốc gia; chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; an toàn, an ninh mạng quốc gia, chủ động ứng phó với các thách thức từ không gian mạng đến năm 2025, tầm nhìn 2030,... đều đã và đang tham gia tích cực vào thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 35-NQ/TW, qua đó khẳng định thông tin là lĩnh vực trọng yếu, vừa là nguồn lực, vừa là “mặt trận”, cần có sự quản lý nghiêm ngặt và huy động được “sức dân” cùng tham gia.

Trong thực tiễn, “thế trận thông tin nhân dân” đã manh nha hình thành thông qua nhiều phong trào và mô hình sáng tạo ở các cấp, các ngành, lực lượng và địa phương trong nhiều năm qua. Điển hình là Lực lượng 47 và Bộ Tư lệnh 86 trong Quân đội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Chỉ đạo 35, đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội ở các cấp, các ngành, các địa phương; các phong trào “Người tốt - việc tốt”, các mô hình “lan tỏa năng lượng tích cực”, “công dân số yêu nước” đang từng ngày, từng giờ lan tỏa các giá trị tốt đẹp thông qua những “dòng chảy thông tin” chính thống trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt là mạng xã hội, qua đó tạo định hướng dư luận đúng đắn, giúp người đọc, người xem tự trang bị kiến thức để chủ động chọn lọc, phản ứng nhanh với các luồng thông tin, tu tưởng xấu độc.

Nếu “mặt trận tư tưởng” là một đại dương thông tin, thì lòng dân chính là chiếc la bàn giữ cho con tàu cách mạng không đi chệch hướng. Ở chiều ngược lại, phương thức quản lý nhà nước và tuyên truyền, phổ biến kỹ năng chọn lọc thông tin đúng đắn sẽ trở thành kim chỉ nam để nhân dân - thay vì là đối tượng bị động của truyền thông - trở thành lực lượng tích cực trong kiến tạo niềm tin và lan tỏa sự thật. Khi mỗi người dân hiểu rõ trách nhiệm của mình trong việc “lướt mạng có ý thức, chia sẻ có trách nhiệm”, thì mỗi trang cá nhân, mỗi nhóm cộng đồng trở thành một “pháo đài mềm” góp phần bảo vệ Đảng Nhà nước và chế độ trước “cơn bão” tư tưởng đang từng ngày, từng giờ càn quét.

Nhìn lại lịch sử cách mạng, Đảng ta luôn coi công tác tư tưởng, tuyên truyền, vận động nhân dân là “mũi nhọn”, là sức mạnh nội sinh ở mọi giai đoạn. Trong thời đại số hiện nay, tinh thần ấy vẫn vẹn nguyên giá trị với phương châm “lấy lòng dân làm gốc, lấy sự thật làm vũ khí”. Để chiến đấu và chiến thắng “trên mặt trận thông tin”, không thể chỉ dựa vào công nghệ hay các quy định pháp lý, mà còn phải dựa vào sức mạnh tổng hợp, niềm tin của nhân dân; mỗi sự thật được lan tỏa, mỗi dòng chia sẻ tích cực, mỗi hành động bảo vệ lẽ phải trên không gian mạng đều góp phần đặt một “viên gạch” để thành lũy “thế trận thông tin nhân dân” thêm cao, thêm vững.

Hiện nay, công nghệ số và thông tin - truyền thông đang phát triển nhanh như vũ bão, đó cũng là lúc chúng ta nhìn thấy “cuộc chiến không khói súng” trên “mặt trận thông tin” ngày càng rõ rệt, diễn ra từng giờ, từng phút. Trong “cuộc chiến” đó, các thế lực thù địch, chống phá không hiện hình mà ẩn mình trong từng dòng dữ liệu, từng cú nhấp chuột, từng câu bình luận. Vì vậy, để bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ và Nhân dân trong thời đại số, không có con đường nào khác ngoài việc xây dựng và củng cố vững chắc “thế trận thông tin nhân dân” - nơi mỗi công dân là một chiến sĩ, mỗi dữ liệu là một “viên đạn sự thật” bắn trúng vào cái sai, cái xấu. Tuy nhiên, để “thế trận” ấy thật sự bền vững và hiệu quả, cần tỉnh táo nhận diện chính xác những âm mưu, thủ đoạn tinh vi của các thế lực thù địch đang tung ra nhằm tìm cách thao túng, chiếm lĩnh “mặt trận thông tin” và “nhuộm màu không gian tư tưởng” ở nước ta.

Thanh- Hùng- Nội- Thuật