Dự án 1- Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2021-2025 tỉnh Thanh Hóa gồm 2 tiểu dự án:  Tiểu dự án 1 - Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo và Tiểu dự án 2 - Triển khai Đề án hỗ trợ một số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022-2025 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đối với Tiểu dự án 1, tỉnh Thanh Hóa triển khai 02 nội dung hỗ trợ, cụ thể là:

Về hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn các huyện nghèo, từ  tổng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách trung ương giai đoạn 2021- 2025 hỗ trợ cho các huyện nghèo tỉnh Thanh Hóa là 1.249.507 triệu đồng, HĐND tỉnh đã phân bổ và Chủ tịch UBND tỉnh đã giao vốn chi tiết cho 6 huyện nghèo từ năm 2022-2024 để thực hiện 59 dự án, trong đó 28 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2021, 31 dự án đầu tư mới, các dự án do cấp huyện làm chủ đầu tư.

Cùng với đó, từ tổng vốn sự nghiệp nguồn ngân sách trung ương, HĐND tỉnh đã phân bổ và Chủ tịch UBND tỉnh đã giao chi tiết giai đoạn năm 2022-2024 cho các huyện nghèo là 79.815 triệu đồng.

Nhờ được đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, cuối năm 2024, xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc đã được công nhận thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn.

Kết quả, tính đến cuối tháng 2/2025, trong số 59/59 dự án đầu tư thuộc Tiểu dự án 1, có 26/28 dự án chuyển tiếp đã hoàn thành, 33 dự án còn lại đang thi công cơ bản đảm bảo tiến độ; 50 dự án duy tu bảo dưỡng sử dụng vốn sự nghiệp đã hoàn thành đưa vào sử dụng. Tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư phát triển từ năm 2022 đến tháng 2/2025 đạt 86% và tỉ lệ giải ngân vốn sự nghiệp từ năm 2022 đến tháng 2/2025 đạt 85,6%. Ước thực hiện năm 2025 sẽ giải ngân 100% vốn đầu tư phát triển, vốn sự nghiệp năm 2024 chuyển nguồn sang và vốn năm 2025 được trung ương phân bổ.

Theo đánh giá, các dự án được đầu tư đã hỗ trợ các địa bàn nghèo phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tạo liên kết vùng, thiết yếu, phục vụ dân sinh, sản xuất, lưu thông hàng hóa, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên địa bàn các huyện nghèo.

Về hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo, giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thanh Hóa có 03 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo, gồm: xã Nghi Sơn, xã Hải Hà (TX. Nghi Sơn); xã Ngư Lộc (huyện Hậu Lộc). Tuy nhiên do xã Hải Hà nằm trong quy hoạch mở rộng xây dựng Khu kinh tế Nghi Sơn đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1699/QĐ-TTg ngày 07/12/2018 nên không giao vốn đầu tư phát triển cho xã Hải Hà để tránh lãng phí.

Trong các năm 2022-2024, HĐND tỉnh đã phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương cho 02 xã Ngư Lộc và Nghi Sơn 45.000 triệu đồng; vốn sự nghiệp cho các xã 4.500 triệu đồng. Kết quả giải ngân vốn đầu tư phát triển từ năm 2022 đến tháng 2/2025 đạt 88% và tỉ lệ giải ngân vốn sự nghiệp hỗ trợ duy tu, bảo dưỡng các công trình từ năm 2022 đến tháng 2/2025 đạt 99,2%.

Tính đến thời điểm tháng 2/2025, có 12 dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển, 10 dự án duy tu bảo dưỡng sử dụng vốn sự nghiệp được triển khai và hoàn thành đưa vào sử dụng. Các dự án được đầu tư đã hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tạo liên kết vùng, thiết yếu, phục vụ dân sinh, sản xuất, lưu thông hàng hóa, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên địa bàn. Đặc biệt, đến cuối năm 2024, xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc đã được công nhận thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn tại Quyết định số 1535/QĐ-TTg ngày 09/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với Tiểu dự án 2 về triển khai Đề án hỗ trợ một số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022-2025 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 17/02/2023 để hỗ trợ 02 huyện Bá Thước và Thường Xuân thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022-2025.

Thực hiện Kế hoạch số 278/KH-UBND ngày 14/12/2021 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Chương trình phát triển kinh tế xã hội khu vực miền núi Thanh Hóa, giai đoạn 2021-2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo, các huyện: Nga Sơn, Triệu Sơn và Quảng Xương đã xây dựng kế hoạch phối hợp, hợp tác và hỗ trợ 02 huyện Bá Thước và Thường Xuân sớm thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn.

Cùng với đó, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 365/NQ-HĐND ngày 24/3/2023, phê duyệt danh mục dự án đầu tư gồm 07 dự án (huyện Thường Xuân 02 dự án; huyện Bá Thước 05 dự án); danh mục dự án, công trình duy tu, bảo dưỡng gồm 07 dự án (huyện Thường Xuân 03 dự án; huyện Bá Thước 04 dự án). 07/07 dự án đầu tư được Chủ tịch UBND cấp huyện phê duyệt.

Trên cơ sở tổng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách trung ương là 202.000 triệu đồng, HĐND tỉnh đã giao có mục tiêu, UBND tỉnh đã giao 100% kế hoạch vốn; Tổng vốn sự nghiệp nguồn ngân sách trung ương được HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã giao là 20.145 triệu đồng. Ngoài nguồn vốn được trung ương đầu tư riêng, còn có  các nguồn lực khác để giúp 02 huyện Bá Thước và Thường Xuân, đó là: 1) Nguồn hỗ trợ trực tiếp từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các cơ quan trung ương; 2) Nguồn huy động từ các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia thực hiện dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị trên địa bàn huyện Bá Thước, huyện Thường Xuân; 3) Nguồn hỗ trợ nguồn từ nhiều chương trình, dự án thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới.

Tính đến tháng 2/2025, 07/07 dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển đang được thi công đảm bảo tiến độ; lũy kế giải ngân vốn đầu tư phát triển từ năm 2023 đến nay đạt tỉ lệ 68%. 07/07 dự án duy tu bảo dưỡng sử dụng vốn sự nghiệp đã hoàn thành đưa vào sử dụng; tỉ lệ giải ngân vốn sự nghiệp duy tu bảo dưỡng từ năm 2023 đến nay tháng 2/2025 đạt 98%. Ước thực hiện năm 2025, địa phương sẽ giải ngân 100% vốn đầu tư phát triển được trung ương phân bổ.

Có thể khẳng định, với sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương, cùng quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, các dự án hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội đã góp phần quan trọng trong việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu, mở ra cơ hội phát triển mới cho các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo ở Thanh Hóa, thay đổi đời sống nhân dân. Đây là nền tảng vững chắc để Thanh Hóa tiếp tục hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững, từng bước đưa các địa phương thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn, hướng tới phát triển ổn định và bền vững trong giai đoạn tiếp theo./

Minh Hằng