"Giáo dục tài chính" - bộ sách thú vị, hữu ích cho học sinh

Tại Hà Nội ngày 18/8/2025, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng với Công ty sách Tân Việt - Nhà sách Tân Việt tổ chức Chương trình giới thiệu bộ sách “Giáo dục tài chính” cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Tiến Thanh - Chủ tịch hội đồng thành viên, Tổng giám đốc Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam - cho biết bộ sách hướng dẫn, cung cấp kiến thức cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 biết trân trọng giá trị đồng tiền, biết quản lý tiền một cách thông minh.

"Đồng thời bộ sách có ý nghĩa hơn khi được xuất bản đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2-9, đặt nền móng cho khát vọng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" - ông Thanh chia sẻ và nhận định bộ sách phù hợp đưa vào các trường phổ thông, giảng dạy trong chương trình buổi 2 cho học sinh.

Tác giả bộ sách, ThS. Lê Thị Thuý Sen, Uỷ viên BCH Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết: “Tôi có khát vọng chia sẻ kiến thức về tài chính, tiền tệ và kinh tế đến với giới trẻ Việt Nam. Mong muốn của tôi là đóng góp một phần nhỏ bé để giúp các bạn trẻ thay đổi nhận thức, hành vi và thói quen sử dụng dịch vụ tài chính. Khi các em có kiến thức tốt hơn, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một cộng đồng tài chính lành mạnh hơn”.

Theo tác giả Lê Thị Thúy Sen, giáo dục tài chính không chỉ là việc truyền đạt kiến thức một cách khô cứng về tiền bạc, tiết kiệm hay đầu tư, mà còn là hành trình gieo những hạt giống nhân văn, nuôi dưỡng thói quen, ứng xử và tạo nên những đức tính tốt đẹp.

“Khoa học, công nghệ mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng kéo theo rủi ro tài chính nếu cộng đồng thiếu kiến thức. Thực tế tội phạm công nghệ, lừa đảo trực tuyến diễn biến phức tạp toàn cầu. Người dân cần nâng cao nhận thức, kỹ năng tài chính để tự bảo vệ mình”, bà Thúy Sen nhận định, đồng thời cảnh báo việc không trang bị kiến thức từ sớm có thể khiến trẻ tiêu xài thiếu kiểm soát, không biết tiết kiệm.

Nghiêm trọng hơn, trẻ em và thanh thiếu niên còn là nhóm dễ bị tổn thương trước những chiêu lừa đảo tài chính tinh vi trên nền tảng số.

Nhiều quốc gia phát triển đã phổ cập giáo dục tài chính cho học sinh và coi đây là kỹ năng thiết yếu. Với Việt Nam - một nước đang phát triển, hội nhập sâu và thúc đẩy chuyển đổi số - việc này càng cần thiết và cấp bách.

Bộ sách của ThS. Lê Thị Thúy Sen và các cộng sự không phải là sách dạy làm giàu, mà nhằm mang đến những kiến thức khoa học về tài chính, tiền tệ và phân tích tác động của các yếu tố kinh tế lên hoạt động tài chính cá nhân. Mục đích cuối cùng là giúp mọi người có đủ kiến thức và kỹ năng để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bộ sách bao gồm 12 cuốn, được cấu trúc theo ba cấp học, tương ứng dùng cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12. Đề cương nội dung thực hiện bộ sách được xây dựng chặt chẽ, khoa học, tạo ra một cấu trúc kiến ​​thức hoàn chỉnh, logic về giáo dục tài chính; phát triển và tiếp thu thành tựu, kinh nghiệm chương trình giáo dục tài chính của một số nền giáo dục tiên tiến; bảo đảm kết nối liên thông giữa các cấp học; phù hợp với đặc điểm con người, phong tục, văn hoá Việt Nam; đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế (có tham chiếu với khung đánh giá PISA về kiến thức tài chính).

Nội dung sách mỗi lớp được phân chia theo các chủ đề, trong mỗi chủ đề có các bài học với tổng thời lượng ước tính khoảng 35 tiết (tương ứng 1 tiết/tuần), thuận tiện sử dụng khi đưa vào giảng dạy. Xuyên suốt 12 lớp, mỗi bài học được thiết kế thống nhất gồm 4 cấu phần, mỗi cấu phần có chức năng riêng, là các hoạt động học thích hợp phục vụ bài học. Các ngữ liệu, hình ảnh trong mỗi bài học được chọn lọc công phu, đa dạng, tương thích với hệ thống chủ đề, phản ánh sát những vấn đề thực tiễn của cuộc sống; cách thể hiện, truyền đạt kiến thức sinh động, gần gũi, giàu tính nhân văn, đậm bản sắc truyền thống và văn hóa Việt Nam; đảm bảo tính khoa học, phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm tâm sinh lí và trải nghiệm của học sinh tại đa dạng các vùng miền. 

Đánh giá về bộ sách, tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, nhận định đây là dạng khoa học thường thức về tiền dành cho người dân.

GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế, Tài chính của Quốc Hội, Phó Chủ tịch Hội đồng giáo sư Nhà nước cho rằng: “Tiền là thứ quen thuộc đối với tất cả mọi người nhưng không phải ai cũng hiểu đúng về tiền, không ít người vì tiền mà mắc phải lầm lỗi.

Giáo dục tài chính giúp các em có được những kiến thức cơ bản về tiền, biết sử dụng tiền phù hợp, thấy được cơ chế điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng nhà nước và hiểu được các quan hệ tài chính liên quan đến sử dụng tiền để cân nhắc, lựa chọn phù hợp khi quyết định tham gia” - ông Cường nói thêm.

Chia sẻ về bộ sách, cô Trần Huyền My - Giáo viên Trường THCS Thanh Trì (Hà Nội) cho hay: "Trong trường hiện nay đã dạy các kỹ năng khác nhưng chưa có kỹ năng về tài chính nên tôi nghĩ đây là bộ học liệu cần thiết cho việc dạy và học. Các em thiếu hụt kiến thức tài chính có thể dẫn đến những hệ lụy và rủi ro tài chính trong cuộc sống. Nếu được học và có kiến thức có thể các em sẽ tránh được tín dụng đen, chi tiêu quá đà, lừa đảo trực tuyến, chiêu trò “việc nhẹ lương cao”.

Mỹ Hạnh