Thượng tọa Thích Quảng Thiện, Đại đức Thích Đức Thông, Sư cô Thích Tường Nguyệt làm lễ khánh thành và an vị khai quang cho cung thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên.

Không gian linh thiêng – nơi hội tụ di sản

Lễ khai mạc có sự hiện diện của đại diện lãnh đạo Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển, Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử và Bảo tồn Di sản Văn hóa Quốc gia, lãnh đạo chính quyền địa phương cùng Ban Quản lý Di tích lịch sử - văn hóa Phủ Suối Linh Từ.

Phát biểu khai mạc, nhà báo Anh Thy – Thủ nhang Phủ Suối Linh Từ, Trưởng Ban Tổ chức – nhấn mạnh vị trí đặc biệt của địa danh tổ chức sự kiện: “Di tích Lịch sử và Thắng cảnh Phủ Suối nằm dưới chân phía Nam dãy núi Tam Điệp, thuộc tổ dân phố Mỹ Quan, phường Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là nơi thờ Thánh Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên Liễu Hạnh. Phủ được xây dựng bên dòng suối ngầm trong vắt chảy ra từ lòng núi đá, vì thế mang tên gọi Phủ Suối - hay Phủ Suối Linh Từ”.

Theo bà, Phủ Suối Linh Từ không chỉ là một không gian tín ngưỡng linh thiêng mà còn là điểm đến du lịch tâm linh tiêu biểu của xứ Thanh, nơi trình hiện rõ nét nghi lễ Hầu đồng – một loại hình diễn xướng dân gian kết hợp âm nhạc, trang phục và trình thức thiêng, thể hiện chiều sâu văn hóa – tâm linh của người Việt.

Nghệ nhân, Đồng thầy Vũ Minh Nguyệt diễn xướng các giá đồng.

Ngày 01/12/2016, tại Phiên họp lần thứ 11 của Ủy ban Liên Chính phủ UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, “Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được ghi danh vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là sự khẳng định quốc tế đối với một di sản bắt nguồn từ đời sống thường nhật và niềm tôn kính dành cho Người Mẹ – hóa thân trong ba miền trời, rừng, nước.

Từ nền tảng tín ngưỡng thờ Nữ thần, người dân Việt tôn vinh Thánh Mẫu Liễu Hạnh và các vị Thánh Mẫu cai quản từng miền, cùng hệ thống các nhân vật lịch sử – huyền thoại có công với nước, với dân. Trung tâm của thực hành tín ngưỡng là nghi lễ Lên đồng – sự hòa quyện giữa hát văn, vũ đạo và tâm linh, thể hiện niềm tin vào sự giáng đồng của các bậc Thánh.

Nhà báo Anh Thy chia sẻ: “Tín ngưỡng Thờ Mẫu được sinh ra từ lòng dân tộc, được Nhân dân – trong đó có các nghệ nhân, thanh đồng – gìn giữ, nuôi dưỡng và phát huy. Tôi tin rằng, với tâm – tài – trí của mình, các nghệ nhân và thanh đồng sẽ thực hành tín ngưỡng đúng với nguyên bản, thể hiện rõ tính thiêng, vẻ đẹp và sức hấp dẫn của di sản này”.

Nhiều hoạt động đặc sắc, tôn vinh nghệ thuật dân gian

Trong khuôn khổ 4 ngày diễn ra sự kiện, hàng loạt chương trình phong phú sẽ được tổ chức như nghi lễ Hầu đồng, giao lưu – tọa đàm học thuật, trình diễn hát văn – hát chầu văn. Các nghệ nhân, thanh đồng, thủ nhang tiêu biểu từ nhiều vùng miền cùng hội tụ để tái hiện không gian tín ngưỡng chuẩn mực, tạo cây cầu kết nối giữa truyền thống và đương đại, giữa niềm tin tâm linh và giá trị lịch sử – nghệ thuật của di sản.

Cũng trong dịp này, Thượng tọa Thích Quảng Thiện, Đại đức Thích Đức Thông và Sư cô Thích Tường Nguyệt đã chủ trì lễ khánh thành, an vị và khai quang cung thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên – góp phần hoàn thiện thêm thiết chế thờ tự tại Phủ Suối Linh Từ.

Phủ Suối Linh Từ – được xây dựng từ thế kỷ XVII dưới chân dãy núi Tam Điệp – sau quá trình trùng tu, tôn tạo hoàn chỉnh cuối năm 2024, mang diện mạo mới, xứng tầm là điểm đến tâm linh tiêu biểu của Thanh Hóa. Phủ thuộc hệ Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam – Tứ Phủ, thờ Tam Tòa Thánh Mẫu: Mẫu Liễu Hạnh (áo đỏ – cai quản miền trời); Mẫu Thượng Ngàn (áo xanh – cai quản miền rừng); Mẫu Thoải (áo trắng – cai quản miền nước).

Giao lưu Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu 2025 mang ý nghĩa không chỉ tôn vinh nghi lễ Hầu đồng trong đời sống đương đại, mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian Việt Nam. Đây là dịp quảng bá sâu rộng hơn giá trị nhân văn, thẩm mỹ và tâm linh của di sản tới cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Sự kiện đánh dấu bước tiếp nối quan trọng của công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể, góp phần lan tỏa bản sắc văn hóa Việt trong thời kỳ hội nhập quốc tế mạnh mẽ – nơi mà mỗi giá trị truyền thống được tôn trọng, được tiếp sức để trường tồn cùng thời gian./.

Hoạt động múa Cồng chiêng tại chương trình.

Thanh Hà